Dış Ticarette Yeni Dönem Başlıyor: Pem Menşe Kuralları Resmen Revize Edildi

Türkiye’nin dış ticaret rotasını ve gümrük süreçlerini yakından ilgilendiren önemli düzenlemeler, 19 Aralık 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan bir dizi Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe girdi. Kararlar, özellikle Pan-Avrupa-Akdeniz (PEM) Tercihli Menşe Kuralları ve dijitalleşme süreçlerine dair kritik değişiklikleri içeriyor.

PEM MENŞE KURALLARINDA REVİZYON DÖNEMİ

10694 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile PEM Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyonun tadil edilmesine ilişkin Ortak Komite’nin 1/2023 sayılı kararı onaylandı. 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak bu kararla birlikte PEM revize menşe kuralları resmen kabul edilmiş oldu.

DİJİTAL GÜMRÜK: ELEKTRONİK BELGELER RESMİLEŞTİ

Ticaretin hızlanmasını sağlayacak bir diğer önemli adım ise 10695 Sayılı Karar ile atıldı. Bu düzenleme ile konvansiyon çerçevesinde düzenlenen geleneksel dolaşım belgelerinin elektronik biçimleri resmî statü kazandı. Artık elektronik dolaşım belgeleri, menşe ispatı amacıyla yasal olarak kullanılabilecek ve gümrük süreçlerinde dijital kolaylık sağlayacak.

2025 YILI GEÇİŞ SÜRECİ OLARAK BELİRLENDİ

10696 Sayılı Karar kapsamında, ihracatçıların yeni sisteme uyum sağlayabilmesi için bir geçiş dönemi tanımlandı. Buna göre, eski menşe kuralları ile revize edilen yeni kurallar 1 Ocak 2025 ile 31 Aralık 2025 tarihleri arasında paralel olarak uygulanabilecek. Ancak 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren sadece revize edilmiş menşe kuralları geçerli olacak. Taraf ülkelerin bu tarihe kadar ikili protokollerini güncelleyerek Avrupa Komisyonu üzerinden birbirlerine bildirmeleri gerekiyor.

TÜRKİYE-FİLİSTİN TİCARETİNE GÜNCELLEME

Dış ticaretteki bir diğer hamle ise Filistin ile olan ticaret rejiminde gerçekleşti. 10698 Sayılı Karar ile Türkiye ve Filistin arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması (STA) hükümleri güncellendi. Yapılan değişiklikle, STA kapsamındaki menşe kuralları artık doğrudan PEM revize menşe kurallarına atıf yapacak şekilde modernize edildi.

HABER MERKEZİ-İSTANBUL